Tuesday, August 14, 2018

Nikolay Gumilev دو سروده از نیکلای گامیلف


نیکولای استپانویچ گامیلف  Никола́й Степа́нович Гумилёв سروده سرا،  نویسنده ،  برگردانگر،  خرده گیر، و نگرش پرداز  سروده، در سالهای پیش از آشوب بزرگ ۱۹۱۷ روسیه است که سروده های  نوآورانه، و انگارپردازانه ی او بر ادبیا ت روسیه  پر هنایش  بوده است.   
گامیلُف در سال ۱۸۸۶ در کرونشتات   Kronstadt در جزیره ی کوتلین  دیده به جهان گشود    پدرش  استپان یاکوولویچ گامیلُف  Stepan Yakovlevich Gumilyov پزشک نیروی دریایی و مادرش آنا  ایوانووا لوُوا  Anna Ivanovna L'vova  بود وی در سن پترزبورگ و پاریس تحصیل کرد.  به هنگامی که   دانشجو بود با آنا  آندریونا  گورنکو Anna Andreyevna Gorenko، که  پس از آن سالها  به آوند آنا آخماتووا  Anna Akhmatova سروده سرایی پر آوازه شد آشنا گشت. گامیلُف در  نوزده سالگی نخستین دفتر سروده های خود "راه رزمنده ی چیره" «Путь конквистадоров».  را  که از نمادگرایی فرانسه هنایش گرفته بود منتشر نمود .

دفترهای بعدی او   گلهای رمانتیک «Романтические цветы» در ۱۹۰۸  مروارید «Жемчуга» در ۱۹۱۰ و آسمانی دیگر «Чужое небо» در ۱۹۱۲   در سینت پترزبورگ وپاریس منتشر شدند، اگرچه هنور به شیوه ی نمادگرایانه نوشته شده بودند اما از پختگی و فرزانگی سروده سرا نشان داشتند.  در سال  ۱۹۱۰ ، گامیلف  با آنا آخماتووا  ازدواج کرد  و در ۱۹۱۲ به همراه سرگئی میتروفانوویچ  گورودتسکی  Серге́й Митрофа́нович Городе́цкий  جنبش  اکمئیزم "acmeism "  را بر پا داشت که از وآژه ی یونانی "اَکمه "  άκμη  به میانای عصر اوج گرفته شده بود. اکمئیزم بازتابی از واکنشی  عرفانی در سروده ست که به سروده سرا بخت آن می دهد که به پرسشهای فراهستی (متافیزیکی) و میانایی (معنوی) بپردازد.   

پس از آغاز جنگ جهانی  نخست    گامیلف داوخواهان در نیروی سواره نظام شرکت نمود و برای تلاش های دلاورانه اش دو  نشان از جمله صلیب برجسته ی سنت جورج را دریافت کرد.

 در ۱۹۱۵ او   سروده های هنایش گرفته از جنگ ومیهن دوستانه ی خود را در دفتر لرزش «Колчан»  منتشر نمود .  پس از آشوب بزرگ روسیه در سال ۱۹۱۷  او به خانه بازگشت و به تدریس در دانشگاه، پرداخت. در ۱۹۱۸ از آناآخماتوا جداشد و با آنا نیکولِونا انگلهارت  ازدواج نمود. در ۱۹۲۱ چکا اورا برای باورهای دشمنانه اش به کمونیزم بازداشت نمود . وی به همراه ۶۱ نفر دیگر به اتهام شرکت در توطئه ی تاگانتسِف در ۲۶ اگوست تیرباران شد.    




 زرافه

امروز، نگاهت را به ویژه پراندوه می‌بینم

    بازوان بس باریکت زانوانت  را به برگرفته

بشنو از آن دورهای دور، از کنار دریای چاد

زرافه‌ئی  خموش و سرگردان را

 

با همه‌ی شکوه آشاوان  و فرخندگی‌اَش

   در زیبنده  نگاره‌ئی شگفت بر پوست‌اَش

که ماهتاب را به چالش کشیده ست

در جهش و ستیزه‌اَش با آب‌های  پر تلاطم دریا

 

از دورها    به بادبان‌های رنگین زورقی مانندست

و گام‌های هموارش بسان پرواز شادمانه‌ی پرنده‌ئی‌ست

می‌دانم که زمین گواه چشم‌اندازهایی شگرف خواهد بود

    آنگاه که  او   به غروب پنهان خواهدشد  در غاری از مرمر 

 

 از سرزمین‌های رازآمیز  بسی داستان‌ها  شنیده‌ام

غاز دوشیزه‌ئی سیاه، و شیدائی امیری جوان

  اما تو بس‌دراز به دم کشیده‌ئی این  هوای مِه‌گرفته‌ی سنگین را

   که دیگر نمی‌خواهی باورکرد به هیچ‌چیز مگر باران 

 

     و برایت از باغی گرمسیری خواهم گفت

  .. از نخل‌های  باریک و عطر باور نکردنی  گیاهان چاشنی

  آیا گریه می‌کنی؟ گوش بِده... به دورها ؛ به کناره‌ی دریای چاد

  زرافه‌ئی خموش سرگردان‌ست

 




Жираф

Сегодня, я вижу, особенно грустен твой взгляд,

И руки особенно тонки, колени обняв.

Послушай: далёко, далёко на озере Чад

 Изысканный бродит жираф.

 

Ему грациозная стройность и нега дана,

И шкуру его украшает волшебный узор,

С которым равняться осмелиться только Луна,

 Дробясь и качаясь на влаге широких озёр.

    

Вдали он подобен цветным парусам корабля,

И бег его плавен, как радостный птичий полёт.

Я знаю, что много чудесного видит земля,

 Когда на закате он прячется в мраморный грот.

 

Я знаю весёлые сказки таинственных стран

Про чёрную деву, про страсть молодого вождя,

Но ты слишком долго вдыхала тяжёлый туман,

 Ты верить не хочешь во что-нибудь, кроме дождя.

    

И как я тебе расскажу про тропический сад,

Про стройный пальмы, про запах немыслимых трав...

Ты плачешь? Послушай... далёко, на озере Чад

 Изысканный бродит жираф.

 

------------------------------------------------------------------------------------------

http://web.mmlc.northwestern.edu/~mdenner/Demo/audiofiles/New%20Audio/tramvai.mp3

 

 

قطار خیابانی گمشده

 

در خیابانی ناشناس گام بر می‌داشتم 

که ناگهان شنیدم کلاغی خاکستری شیون کرد

و آوای لوتی را و غرش تندری را  از دورادور

و در برابرم قطاری خیابانی به پرواز بود

 

هنوز برمن چون رازی  ناگشوده ست

 که چگونه بر  پارکاب‌اَش  جهیدم 

و چگونه در روشنایی روز

 آن رد پای  آتشین را به‌جا  گذاشت. 

 

گریخت همچون کولاکی سیاه و بال‌دار

گم گشت در سیاه‌چال زمان...

 راننده! نگهدار

نگهدار قطار را ! در هم‌اینک  

 

بس دیر بود  که قطار در هم‌آنک  به خمی در راه  پیچیده بود 

ما میانه‌ی نخل‌زاران را شکافتیم

و   بر پهنه‌ی رودهای  نوا و نیل و سن 

از سه پل چون توفانی در گذشتیم

 

و چون از سوی  پنجره‌ی پروملکنوف ردشدیم

او  نگاهی پرسش‌گر به سوی ما افکند

و البته، او همان گدای پیری نیز بود

که پارسال در بیروت درگذشته بود.

 

کجاهستم ؟ چنین خسته و چنین آشفته 

و   دلم   تپید به پاسخ که

"آیا ایستگاهی را می‌بینی  که بتوانی از آنجا

بلیتی برای هندوستانِ روح خریداری کنی؟"

 

 

نبشته‌ئی ... با واژه‌های آغشته به خون

می خواند: "زلنایا" می‌دانم که در اینجا

به جای کلم‌ها و شلغم ها

 سرهای بریده را می‌فروشند.

 

در پیراهنی سرخ و چهره‌ئی  پوشیده مانند پستان گاو

جلاد سر مرا نیز می‌برد

  تا که می‌افتد در میان دیگر سرها

در  تَهِ تَهِ جعبه‌ئی لیز

 

     و در پس کوچه‌ئی با نرده‌های چوبین

و خانه‌‌ئی با سه پنجره و چمنزاری خاکستری

   نگهدار! راننده

قطار را نگهدار در هم‌اینک

 

ماشای کوچک من تو اینجا  می‌زیستی و آواز می‌خواندی

تو برای من قالی  نامزدی‌مان را بافتی 

اینک کجا شدند آوای تو و پیکرت

آیا می‌شود که تو مرده باشی؟

 

چگونه تو گریستی در تالار پذیرایی

هنگامی‌که من  در کلاه گیس سپید خویش

داشتم خود را به امپراتریس می‌شناساندم

 و از ان پس هرگز دیگر ندیدمت

 

  اینک درمی‌یابم : آزادی ما 

 تنها بازتابی از روشنایی ست

مردمان و سایه‌ها در ایوان‌سرا می‌ایستند

در باغ  زیست‌شناسی ستارگان

 

 و همین که آن نسیم شیرین آشنا وزید

 دست سواری پوشیده در دستکشی آهنین 

و   سم‌های  اسب‌های او

 به‌سوی من پر خواهند کشید بر فراز پل

 

آن انگاره‌ی راستین استوار ارتدکسی

نقش اسحق که بر آسمان کنده‌شده ست

در آنجا من برای تندرستی میشای کوچکم نیایش می‌کنم 

و از برای خود به سوگواری خواهم نشست

 

و در دل من برای همیشه تیرگی می‌گسترد

  چه دشوارست دم زدن و چه دردناک‌ست زیستن 

میشای کوچکم هرگز به رویا هم نمی‌دیدم 

که چنین عشق و حسرت ممکن باشد

 

Заблудившийся трамвай

Шёл я по улице незнакомой

И вдруг услышал вороний грай,

И звоны лютни, и дальние громы,

Передо мною летел трамвай.

 

Как я вскочил на его подножку,

Было загадкою для меня,

В воздухе огненную дорожку

Он оставлял и при свете дня.

 

Мчался он бурей тёмной, крылатой,

Он заблудился в бездне времён...

Остановите, вагоновожатый,

Остановите сейчас вагон!

 

Поздно. Уж мы обогнули стену,

Мы проскочили сквозь рощу пальм,

Через Неву, через Нил и Сену

Мы прогремели по трём мостам.

 

И, промелькнув у оконной рамы,

Бросил нам вслед пытливый взгляд

Нищий старик,- конечно, тот самый,

Что умер в Бейруте год назад.

 

Где я? Так томно и так тревожно

Сердце моё стучит в ответ:

"Видишь вокзал, на котором можно

В Индию Духа купить билет?"

 

Вывеска... кровью налитые буквы

Гласят: "Зеленная",- знаю, тут

Вместо капусты и вместо брюквы

Мёртвые головы продают.

 

В красной рубашке с лицом, как вымя,

Голову срезал палач и мне,

Она лежала вместе с другими

Здесь в ящике скользком, на самом дне.

 

А в переулке забор дощатый,

Дом в три окна и серый газон...

Остановите, вагоновожатый,

Остановите сейчас вагон!

 

Машенька, ты здесь жила и пела,

Мне, жениху, ковёр ткала,

Где же теперь твой голос и тело,

Может ли быть, что ты умерла?

 

Как ты стонала в своей светлице,

Я же с напудренною косой

Шёл представляться Императрице

И не увиделся вновь с тобой.

 

Понял теперь я: наша свобода

Только оттуда бьющий свет,

Люди и тени стоят у входа

В зоологический сад планет.

 

И сразу ветер знакомый и сладкий

И за мостом летит на меня,

Всадника длань в железной перчатке

И два копыта его коня.

 

Верной твердынею православья

Врезан Исакий в вышине,

Там отслужу молебен о здравьи

Машеньки и панихиду по мне.

 

И всё ж навеки сердце угрюмо,

И трудно дышать, и больно жить...

Машенька, я никогда не думал,

Что можно так любить и грустить!


 زرافه  در اینجا  با صدای یوگنی یوتوشنکو  Yevgeny Yevtushenko 

No comments:

Post a Comment